English
Hiện nay, để xuất khẩu thực phẩm sang các thị trường như Mỹ, EU hay nhiều quốc gia khác, doanh nghiệp cần đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn thực phẩm, trong đó có chứng chỉ FSSC 22000. Vậy FSSC 22000 là gì và quy định về tiêu chuẩn FSSC 22000 như thế nào? Hãy cùng Huỳnh Long tìm hiểu chi tiết hơn qua bài viết dưới đây nhé!
FSSC 22000 là gì? Tổng quan về hệ thống an toàn thực phẩm quốc tế
Định nghĩa về FSSC 22000
FSSC (Food Safety System Certification) là một tổ chức chứng nhận hệ thống an toàn thực phẩm có trụ sở tại Hà Lan. Mục tiêu của tổ chức này là cung cấp một chương trình chứng nhận được công nhận rộng rãi, giúp nâng cao giá trị và niềm tin giữa doanh nghiệp thực phẩm và các bên liên quan như cơ quan quản lý, khách hàng và nhà cung cấp.
FSSC 22000 là một tiêu chuẩn an toàn thực phẩm quốc tế, dựa trên tiêu chuẩn ISO 22000 và được bổ sung bởi các tiêu chuẩn kỹ thuật như ISO TS 22002-1 (dành cho sản xuất thực phẩm) và ISO TS 22002-4 (dành cho sản xuất bao bì). Ngoài ra, FSSC 22000 còn tương thích với các tiêu chuẩn khác như ISO 9001 và ISO 14001, tuân theo Cấu trúc Cấp cao của ISO, giúp doanh nghiệp dễ dàng tích hợp vào hệ thống quản lý chung.
Mục đích và vai trò của FSSC 22000 trong ngành thực phẩm
FSSC 22000 tập trung vào các lĩnh vực sản xuất thực phẩm, thức ăn chăn nuôi, đóng gói, cũng như lưu trữ, phân phối, dịch vụ ăn uống và bán lẻ/bán buôn. Ban đầu, tiêu chuẩn này chỉ áp dụng cho các nhà sản xuất thực phẩm, nhưng các phiên bản sau đã mở rộng phạm vi sang nhiều khâu khác trong chuỗi cung ứng.
Hiện tại, FSSC 22000 được công nhận bởi Sáng kiến An toàn Thực phẩm Toàn cầu (GFSI). FSSC 22000 được GFSI đánh giá ngang hàng với các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm nổi tiếng khác như BRC, IFS và SQF. Điều này có nghĩa rằng doanh nghiệp đạt chứng nhận FSSC 22000 có thể sử dụng thay thế cho các tiêu chuẩn trên.
Nếu doanh nghiệp đã có chứng nhận ISO 22000, họ chỉ cần bổ sung các yêu cầu kỹ thuật liên quan đến chương trình tiên quyết (PRP) của ngành và các điều kiện bổ sung của FSSC để đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn này.
Lịch sử và sự phát triển của tiêu chuẩn FSSC 22000
FSSC 22000 ra đời nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm trong toàn bộ chuỗi cung ứng, được phát triển dựa trên nền tảng ISO 22000, kết hợp với các chương trình tiên quyết (PRP) cụ thể cho từng ngành và các yêu cầu bổ sung từ tổ chức GFSI (Global Food Safety Initiative).
Lịch sử của FSSC 22000 bắt đầu từ năm 2009, khi Quỹ Chứng nhận An toàn Thực phẩm (Foundation FSSC) giới thiệu tiêu chuẩn này như một hệ thống chứng nhận được công nhận toàn cầu. Ban đầu, FSSC 22000 chỉ áp dụng cho ngành chế biến thực phẩm, nhưng theo thời gian, tiêu chuẩn đã được mở rộng để bao gồm nhiều lĩnh vực khác như bao bì thực phẩm, thức ăn chăn nuôi và chuỗi cung ứng.
Cấu trúc và các yêu cầu của tiêu chuẩn FSSC 22000
Cấu trúc của FSSC 22000 gồm những gì?
ISO 22000 – Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm
ISO 22000 là tiêu chuẩn cốt lõi của FSSC 22000, tập trung vào quản lý rủi ro thực phẩm thông qua cách tiếp cận dựa trên Hệ thống Quản lý An toàn Thực phẩm (FSMS). Tiêu chuẩn này quy định:
- Xây dựng chính sách an toàn thực phẩm.
- Xác định và kiểm soát các mối nguy trong chuỗi cung ứng thực phẩm.
- Thiết lập các quy trình giám sát, đo lường và cải tiến liên tục.
- Đảm bảo sự tuân thủ pháp luật và các yêu cầu của khách hàng.
Chương trình tiên quyết (PRPs) theo từng ngành
Chương trình tiên quyết (PRPs – Prerequisite Programs) bao gồm các biện pháp và điều kiện cơ bản cần thiết để duy trì một môi trường sản xuất an toàn. PRPs được xác định theo từng ngành cụ thể, chẳng hạn như:
- ISO/TS 22002-1: Dành cho ngành thực phẩm chế biến.
- ISO/TS 22002-2: Dành cho ngành dịch vụ ăn uống.
- ISO/TS 22002-3: Dành cho ngành nông nghiệp.
- ISO/TS 22002-4: Dành cho ngành bao bì thực phẩm.
- ISO/TS 22002-6: Dành cho ngành thức ăn chăn nuôi.
Các PRPs bao gồm:
- Vệ sinh môi trường làm việc.
- Kiểm soát nhà cung cấp và nguyên liệu.
- Quản lý nước và chất thải.
- Kiểm soát dịch hại.
- Đào tạo và nhận thức về an toàn thực phẩm.
Yêu cầu bổ sung của FSSC 22000
Ngoài ISO 22000 và PRPs, FSSC 22000 còn có các yêu cầu bổ sung nhằm tăng cường tính toàn diện của hệ thống quản lý an toàn thực phẩm, bao gồm:
- Quản lý gian lận thực phẩm (Food Fraud): Đưa ra các biện pháp phòng ngừa để đảm bảo không có sự gian lận trong nguyên liệu và sản phẩm thực phẩm.
- Phòng chống khủng bố thực phẩm (Food Defense): Thiết lập các quy trình bảo vệ chuỗi cung ứng khỏi các mối đe dọa có chủ đích.
- Quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm: Nâng cao kiểm soát quá trình sản xuất và đảm bảo sự phù hợp với các yêu cầu của khách hàng.
- Đánh giá hiệu quả hệ thống: Thực hiện các cuộc đánh giá nội bộ và bên ngoài để cải thiện hệ thống quản lý.
Những thay đổi mới nhất trong phiên bản FSSC 22000 v5.1
Phiên bản FSSC 22000 v5.1 ban hành 03/11/2020, có hiệu lực 01/04/2021 cập nhật theo yêu cầu của GFSI 2020.1 với các điểm chính:
- Quản lý mua sắm: Áp dụng thủ tục khẩn cấp, kiểm soát nguyên vật liệu (động vật, cá, hải sản) và đánh giá nhà cung cấp, loại bỏ các chất cấm.
- Ghi nhãn sản phẩm: Đảm bảo dán nhãn đầy đủ thông tin (bao gồm dị ứng) hoặc cung cấp thông tin an toàn cho sản phẩm không dán nhãn.
- Lưu trữ và bảo quản: Thiết lập quy trình luân chuyển kho (FIFO, FEFO) và kiểm soát thời gian, nhiệt độ sau giết mổ.
- Phát triển sản phẩm: Quản lý quy trình phát triển/thay đổi sản phẩm, đánh giá tác động đến hệ thống an toàn thực phẩm.
Lợi ích khi áp dụng tiêu chuẩn FSSC 22000
FSSC 22000 là chương trình chứng nhận giúp doanh nghiệp thiết lập một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm mạnh mẽ, kiểm soát hiệu quả các mối nguy, giảm thiểu rủi ro và đảm bảo sản xuất thực phẩm an toàn.
Khi thực phẩm đạt tiêu chuẩn an toàn, doanh nghiệp không chỉ nâng cao uy tín mà còn củng cố lòng tin và sự trung thành của người tiêu dùng. Tiêu chuẩn này mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho tổ chức của bạn:
- Xây dựng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm giúp doanh nghiệp đáp ứng tốt các yêu cầu về chất lượng, tuân thủ quy định pháp luật và nâng cao hiệu quả vận hành.
- Cam kết kiểm soát rủi ro thông qua việc xác định, đánh giá và kiểm soát các mối nguy tiềm ẩn, đảm bảo thực phẩm không gây hại cho người tiêu dùng dù trực tiếp hay gián tiếp.
- Cải thiện hiệu suất an toàn thực phẩm nhờ các công cụ theo dõi, giám sát và đo lường hiệu quả thực hiện.
- Tạo dựng hình ảnh thương hiệu đáng tin cậy, giúp doanh nghiệp gia tăng niềm tin từ khách hàng và nâng cao lợi thế cạnh tranh.
- Chủ động thích ứng với các tiêu chuẩn quốc tế, giúp doanh nghiệp vượt qua rào cản thương mại và dễ dàng hội nhập với các hệ thống quản lý khác như HACCP, BRC, EurepGAP hay GMP.
Doanh nghiệp nào cần chứng nhận FSSC 22000?
Những ngành nghề áp dụng tiêu chuẩn này
Chương trình tiêu chuẩn FSSC 22000 được thiết kế nhằm đánh giá, chứng nhận và đăng ký hệ thống quản lý an toàn thực phẩm trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Cụ thể, tiêu chuẩn này áp dụng cho các phạm vi và danh mục sản phẩm sau:
- Chăn nuôi: Áp dụng cho hoạt động nuôi động vật lấy thịt, sữa, trứng và mật ong. Tuy nhiên, tiêu chuẩn này không bao gồm các hoạt động bẫy, săn bắn hoặc đánh bắt cá.
- Sản xuất thực phẩm: Được áp dụng cho các cơ sở chế biến và sản xuất thực phẩm, bao gồm:
- Sản phẩm có nguồn gốc động vật hoặc thực vật dễ hỏng (như thịt, sữa, rau củ quả tươi).
- Sản phẩm có thể bảo quản ở nhiệt độ thường mà không bị hư hỏng (như thực phẩm đóng hộp, thực phẩm khô).
- Các sản phẩm hóa chất sử dụng trong thực phẩm, bao gồm cả hóa chất có nguồn gốc sinh học.
- Sản xuất bao bì thực phẩm: Tiêu chuẩn áp dụng cho các cơ sở sản xuất vật liệu bao bì và nguyên liệu đóng gói có tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với thực phẩm (chẳng hạn như hộp nhựa, giấy gói thực phẩm).
- Sản xuất thức ăn cho động vật: Bao gồm sản xuất thức ăn dành cho vật nuôi (chó, mèo), thức ăn chăn nuôi (gia súc, gia cầm) và thức ăn thủy sản (cá, tôm).
- Dịch vụ vận chuyển và lưu trữ: Được áp dụng cho các đơn vị cung cấp dịch vụ vận chuyển và bảo quản thực phẩm trong chuỗi cung ứng, bao gồm cả kho lạnh, kho bảo quản thực phẩm khô, dịch vụ giao nhận thực phẩm.
- Dịch vụ chế biến và cung cấp thực phẩm: Áp dụng cho các đơn vị chịu trách nhiệm chế biến, lưu trữ và cung cấp thực phẩm để tiêu dùng. Điều này có thể diễn ra tại cơ sở chế biến hoặc tại các địa điểm liên kết trực thuộc.
- Phân phối thực phẩm bán lẻ và bán buôn: Áp dụng cho các đơn vị cung cấp thực phẩm đến tay khách hàng, bao gồm cửa hàng bán lẻ, siêu thị, nhà phân phối thực phẩm và các đơn vị bán buôn.
Chương trình FSSC 22000 giúp đảm bảo rằng thực phẩm trong tất cả các giai đoạn, từ sản xuất, chế biến, đóng gói, vận chuyển đến phân phối, đều tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm nghiêm ngặt.
Điều kiện để đạt chứng nhận FSSC 22000
- Xây dựng tài liệu tuân thủ tiêu chuẩn
Doanh nghiệp phải thiết lập và duy trì hệ thống tài liệu đáp ứng các yêu cầu của:
- ISO 22000 – Tiêu chuẩn quản lý an toàn thực phẩm.
- ISO/TS 22002 – Yêu cầu kỹ thuật cụ thể cho từng lĩnh vực sản xuất thực phẩm.
- FSSC 22000 (Phần 2) – Yêu cầu bổ sung của chứng nhận FSSC 22000.
Tài liệu này cần phản ánh đầy đủ chính sách, quy trình, hướng dẫn làm việc và các biện pháp kiểm soát nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm trong toàn bộ chuỗi sản xuất.
- Triển khai chương trình/ nghiên cứu áp dụng trong quy trình sản xuất
Doanh nghiệp cần thực hiện các chương trình hoặc nghiên cứu để đảm bảo tuân thủ tất cả các tiêu chuẩn liên quan. Các nội dung chính bao gồm:
- Phân tích mối nguy và kiểm soát rủi ro theo phương pháp HACCP.
- Quy trình vệ sinh an toàn thực phẩm, đảm bảo môi trường sản xuất sạch sẽ, ngăn ngừa ô nhiễm.
- Kiểm soát nguyên liệu đầu vào và truy xuất nguồn gốc, đảm bảo chất lượng sản phẩm từ khâu đầu đến cuối.
- Kiểm soát hoạt động sản xuất và bảo quản nhằm duy trì chất lượng sản phẩm theo tiêu chuẩn quy định.
- Hoàn thiện hồ sơ và kế hoạch đào tạo nội bộ
- Hồ sơ đăng ký chứng nhận phải được chuẩn bị đầy đủ theo hướng dẫn của tổ chức cấp chứng nhận.
- Kế hoạch đào tạo nội bộ cần được xây dựng và thực hiện nhằm nâng cao nhận thức của nhân viên về tiêu chuẩn FSSC 22000, đảm bảo mọi người hiểu rõ trách nhiệm của mình trong hệ thống an toàn thực phẩm.
Quy trình chứng nhận FSSC 22000
Bước 1: Đánh giá sự phù hợp với tiêu chuẩn
Trước khi bắt đầu triển khai chứng nhận FSSC 22000, doanh nghiệp cần xác định mức độ sẵn sàng của mình bằng cách:
- Xem xét các yêu cầu của tiêu chuẩn FSSC 22000, bao gồm ISO 22000, các chương trình tiên quyết (PRP) và các yêu cầu bổ sung.
- Đánh giá hiện trạng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm (FSMS) hiện có.
- Xác định khoảng cách giữa hệ thống hiện tại và yêu cầu của FSSC 22000.
- Lập kế hoạch hành động để hoàn thiện các yếu tố còn thiếu.
Bước 2: Xây dựng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm
Sau khi xác định các điểm cần cải tiến, doanh nghiệp cần xây dựng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm theo tiêu chuẩn FSSC 22000:
- Xây dựng các tài liệu chính sách, mục tiêu, quy trình và hướng dẫn vận hành.
- Áp dụng các chương trình tiên quyết (PRP) phù hợp với từng lĩnh vực thực phẩm theo yêu cầu ISO/TS 22002.
- Thiết lập hệ thống phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn (HACCP).
- Đào tạo nhân sự để đảm bảo hiểu và thực hiện đúng các quy trình.
- Áp dụng hệ thống vào thực tế sản xuất, vận hành.
Bước 3: Thực hiện đánh giá nội bộ và cải tiến
Để đảm bảo hệ thống quản lý an toàn thực phẩm hoạt động hiệu quả trước khi đánh giá chính thức, doanh nghiệp cần:
- Tiến hành đánh giá nội bộ theo kế hoạch đã thiết lập.
- Rà soát tính hiệu lực của các quy trình và chương trình kiểm soát.
- Xác định các điểm không phù hợp và triển khai hành động khắc phục.
- Cải tiến liên tục để nâng cao hiệu quả của hệ thống.
- Chuẩn bị hồ sơ, tài liệu đầy đủ cho quá trình đánh giá chính thức.
Bước 4: Đăng ký và kiểm tra đánh giá bởi tổ chức chứng nhận
Sau khi hệ thống đã hoàn thiện và hoạt động hiệu quả, doanh nghiệp cần đăng ký chứng nhận với một tổ chức chứng nhận độc lập như TÜV, SGS, Bureau Veritas:
- Doanh nghiệp nộp đơn đăng ký chứng nhận.
- Tổ chức chứng nhận tiến hành đánh giá giai đoạn 1 (xem xét tài liệu, đánh giá sơ bộ).
- Nếu đạt yêu cầu, tổ chức chứng nhận sẽ thực hiện đánh giá giai đoạn 2 (đánh giá tại hiện trường, xác minh việc thực hiện hệ thống).
- Sau đánh giá, nếu có điểm không phù hợp, doanh nghiệp cần thực hiện hành động khắc phục trong thời gian quy định.
Bước 5: Cấp chứng nhận và duy trì hiệu lực
Sau khi hoàn thành đánh giá và đáp ứng các yêu cầu của FSSC 22000, doanh nghiệp sẽ nhận được chứng nhận:
- Chứng nhận có hiệu lực trong 3 năm.
- Trong thời gian hiệu lực, doanh nghiệp phải thực hiện các đợt đánh giá giám sát định kỳ (thường là hàng năm) để duy trì chứng nhận.
- Tiếp tục cải tiến hệ thống, đảm bảo tuân thủ các yêu cầu mới hoặc thay đổi từ FSSC 22000.
- Đến kỳ hạn, doanh nghiệp cần thực hiện tái đánh giá để gia hạn chứng nhận.
Câu hỏi thường gặp (FAQs) về tiêu chuẩn FSSC 22000
Sự khác biệt giữa FSSC 22000 và ISO 22000 là gì?
ISO 22000 là tiêu chuẩn quản lý an toàn thực phẩm chung, trong khi FSSC 22000 bao gồm ISO 22000 cùng với các yêu cầu bổ sung như PRP (Chương trình tiên quyết) và các yêu cầu ngành cụ thể.
FSSC 22000 được công nhận bởi GFSI (Sáng kiến An toàn Thực phẩm Toàn cầu), giúp tiêu chuẩn này được chấp nhận rộng rãi hơn trên thị trường quốc tế.
Chứng nhận FSSC 22000 có bắt buộc không?
Chứng nhận không bắt buộc theo luật pháp, nhưng thường được các nhà bán lẻ lớn và công ty thực phẩm quốc tế yêu cầu để đảm bảo an toàn thực phẩm. Có chứng nhận FSSC 22000 giúp doanh nghiệp mở rộng cơ hội kinh doanh, đặc biệt là xuất khẩu.
Mất bao lâu để đạt chứng nhận FSSC 22000?
Quá trình chứng nhận thường kéo dài từ 3 – 6 tháng, tùy thuộc vào quy mô, mức độ sẵn sàng của doanh nghiệp và độ phức tạp của hệ thống quản lý.
Chứng nhận FSSC 22000 có hiệu lực trong bao lâu?
Chứng nhận có hiệu lực trong 3 năm, nhưng doanh nghiệp cần kiểm tra giám sát hàng năm để duy trì hiệu lực.
Chi phí để đạt chứng nhận FSSC 22000 là bao nhiêu?
Chi phí tùy thuộc vào quy mô doanh nghiệp, phạm vi chứng nhận và tổ chức chứng nhận. Các khoản chi phí bao gồm:
- Đào tạo và chuẩn bị
- Xây dựng tài liệu và hệ thống quản lý
- Phí đánh giá chứng nhận
- Kiểm tra giám sát hàng năm
Doanh nghiệp nhỏ có thể đăng ký chứng nhận FSSC 22000 không?
Có, nhưng doanh nghiệp cần đảm bảo có một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm phù hợp. Một số chương trình chứng nhận đơn giản hóa dành cho doanh nghiệp nhỏ cũng có sẵn.
Doanh nghiệp cần gia hạn chứng nhận FSSC 22000 bao lâu một lần?
Doanh nghiệp cần thực hiện đánh giá tái chứng nhận sau mỗi 3 năm, với kiểm tra giám sát hàng năm để đảm bảo tuân thủ.
Điều gì xảy ra nếu doanh nghiệp không đạt chứng nhận FSSC 22000?
Nếu không đạt, doanh nghiệp sẽ nhận được báo cáo không phù hợp và cần khắc phục trong thời gian quy định. Có thể cần một cuộc kiểm tra bổ sung để xác nhận các hành động khắc phục.
FSSC 22000 chỉ áp dụng cho các nhà sản xuất thực phẩm?
Không, tiêu chuẩn này cũng áp dụng cho:
- Nhà sản xuất bao bì thực phẩm
- Nhà sản xuất thức ăn chăn nuôi
- Dịch vụ ăn uống, nhà hàng
- Doanh nghiệp bán lẻ và phân phối thực phẩm
Tìm tổ chức chứng nhận FSSC 22000 ở đâu?
Doanh nghiệp có thể tìm các tổ chức chứng nhận được công nhận trên trang web chính thức của FSSC 22000 hoặc qua các tổ chức như SGS, Bureau Veritas, TÜV, DNV.
Xem thêm:
- Bao bì sơ cấp là gì? Phân loại các cấp của bao bì đóng gói
- Ứng dụng máy in phun trong ngành thực phẩm, dược phẩm, đóng gói
- Kiểm tra chất lượng sản phẩm đóng gói bằng máy dò kim loại
Hy vọng những chia sẻ trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về FSSC 22000 là gì và những quy định tiêu chuẩn FSSC 22000. Nếu bạn có nhu chọn mua các máy in khắc công nghiệp, máy đóng gói, dán nhãn,… hãy liên hệ ngay với Huỳnh Long qua hotline 0961 166 388 để được tư vấn nhanh chóng nhất nhé!
Theo dõi Fanpage của Huỳnh Long tại đây.
🔰Liên hệ để được hỗ trợ tư vấn, mua hàng:
CÔNG TY CỔ PHẦN THIẾT BỊ CÔNG NGHIỆP HUỲNH LONG
📲: (+84) (28) 3592 6789 / 028 2253 5672 / 0961 166 388
📧: marketing@huynhlong.com.vn
🌐: huynhlong.com.vn
📌: Lô J35, KDC Phú Nhuận, 659 Đỗ Xuân Hợp, P. Phước Long B, TP Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh.
